وزارت صنعت، معدن و تجارت که با ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن متولد شد تا این حوزه با در اختیار داشتن بیش از ۴۰ درصد از اقتصاد کشور، اولین‌های بسیاری را تجربه کند.
به گزارش شاتا به نقل از روزنامه گسترش صنعت، طی سال‌های پس از ادغام، نگاه متولیان این وزارتخانه به تمامی بخش‌ها یکسان بود و برخی از حوزه‌ها بنا به حساسیت‌های موجود، جایگاه ویژه‌ای در شبکه رسانه‌ای کشور داشتند. این مهم به آن معنا نبود که دست‌اندرکاران بخش‌های دیگر را فراموش کرده و تمرکز را به یک بخش خاص بگذارند. برای همین امروز فهرستی از اتفاق‌هایی که در سال‌های اخیر و برای نخستین‌بار در حوزه‌های صنعت، معدن و تجارت کشور رخ داده است را در اینجا می‌خوانید، اتفاق‌هایی که قطعا در صورت تداوم و پیگیری در سال‌های پیش‌رو تحولات عظیمی را به دنبال خواهد داشت.
حوزه صنعت، معدن و تجارت
۱- ادغام دو وزارتخانه صنایع و معادن و بازرگانی
۲- برنامه‌ریزی، هماهنگی و مدیریت حوزه صنعت، معدن و تجارت در سخت‌ترین شرایط تحریم‌های یکجانبه بین‌المللی و کشورهای غربی (شدیدترین تحریم‌ها در طول تاریخ کشور)
۳- همراهی و برنامه‌ریزی جهت انجام سفرهای استانی و اجرای مصوبات سفرها (بیش از یک‌هزار و ۵۵۰ مصوبه که یک‌هزار و ۳۰۰ مصوبه اتمام اجرا یا ۶۰درصد پیشرفت و بیش از ۲۵۰ مصوبه زیر ۶۰درصد پیشرفت)
۴- تدوین نخستین برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت تا افق چشم‌انداز
۵- برنامه‌ریزی، هماهنگی و اجرای هدفمندی گندم، آرد و نان برای نخستین‌بار در کشور
۶- برنامه‌ریزی، هماهنگی، مدیریت و اجرای هدفمندی یارانه‌ها در بخش صنعت، معدن و تجارت (اجرای بسته حمایتی بخش صنعت، معدن و اصناف، نظارت بر بازار، تنظیم بازار و ذخیره‌سازی)
۷- تعامل گسترده و همکاری و تفاهم با تشکل‌ها به‌منظور واگذاری تصدی‌گری‌ها برای نخستین‌بار (امضای تفاهمنامه‌های متعدد در جهت واگذاری امور متعدد حوزه صنعتی، بازرگانی داخلی و تجارت خارجی)
۸- دومین رتبه در واگذاری‌ها طبق اصل۴۴ با مجموع حدود ۳۰۰ هزار میلیارد ریال (واگذاری سهام بسیاری از واحدهای معظم تولیدی از قبیل فولاد، سیمان، مس، آلومینیوم و خودروسازی برای نخستین‌بار)
۹- اجرای قانون واگذاری مالکیت و مدیریت شهرک‌ها و نواحی صنعتی به صاحبان صنایع مستقر در شهرک‌ها
۱۰- راه‌اندازی و استقرار میزهای خدمت در امور سرمایهگذاری و مشاوره‌های صنعتی و معدنی با هدف سهولت تعامل ذی‌نفعان با وزارتخانه در سراسر کشور
۱۱- تدوین و اجرایی کردن نظام جامع ارتقای توانمندی‌ها (اجرای پروژه‌های عارضه‌یابی بنگاه‌ها، راه‌اندازی مراکز مشاوره و کلینیک‌های صنعت، مطالعه و ایجاد مراکز خدمات فناوری و کسب‌وکار در شهرک‌های صنعتی، راه‌اندازی و ساماندهی مراکز تحقیق و توسعه، تاسیس مراکز آموزشی علمی- کاربردی تخصصی و حرفه‌ای و...)
۱۲- تخصیص شناسه کسب‌وکار برای همه فعالیت‌های دارای مجوز از وزارت (اعم از صنعت، معدن و صنوف) و الکترونیکی شدن فرآیندهای حوزه صنعت، معدن و تجارت (از قبیل فرآیندهای پرداخت منابع و تسهیلات هدفمند کردن یارانه‌ها، فرآیند تعیین اولویت‌های سرمایهگذاری، فرآیندهای صدور جواز تاسیس، فرآیندهای صدور پروانه بهره‌برداری، فرآیندهای ستاد تسهیل و رسیدگی به مسائل واحدهای تولیدی، فرآیند صدور معافیت‌های گمرکی، فرآیندهای تخصیص شناسه برای واحدهای صنعتی، معدنی، نیمه‌تمام و انبارها، فرآیند معرفی طرح‌ها برای استفاده از تسهیلات سرمایه ثابت صندوق توسعه ملی، فرآیند معرفی طرح‌ها برای استفاده از تسهیلات ریالی سرمایه در گردش صندوق توسعه ملی، برخی از فرآیندهای صدور مجوزهای معدنی از قبیل معادن بدون بهره‌بردار، تسهیلات معدنی، استعلام، تغییر درخواست‌های ثبت شده و تغییر پروانه‌های اکتشاف و فرآیندهای سامانه فناوری، ثبت سفارش، پروانه‌های صنفی و...)
۱۳- تشکیل کارگروه ملی نهضت کاهش قیمت تمام شده (با ارائه بالغ بر ۱۰۰ راهکار و برگزاری کارگاه‌های آموزشی)
سرمایهگذاری و تامین مالی
۱۴- یکپارچه‌سازی سیاست‌های سرمایهگذاری از طریق تعیین و اعلام عمومی اولویت‌های سرمایهگذاری، تدوین دستورالعمل‌های یکپارچه‌سازی فرآیندها و راه‌اندازی درگاه پنجره واحد سرمایهگذاری
۱۵- استفاده از منابع ریالی و ارزی صندوق توسعه ملی در حمایت از احداث کارخانه‌ها و تامین سرمایه در گردش تولید (معرفی بیش از ۱۴میلیارد دلار طرح ارزی و ۱۱/۵هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش ریالی)
۱۶- تدوین ابزارهای نوین تامین مالی (برای نخستین‌بار ابزار صکوک در صنعت فعال شد)
اکتشاف، معدن و صنایع معدنی
۱- تشکیل کارگروه ملی توسعه بخش معدن به ریاست رئیس‌جمهور محترم و ستاد اجرایی توسعه بخش معدن استان به ریاست استاندار
۲- اکتشاف و مطالعات پایه در محدوده‌های وسیع کشور (پهنه‌بندی)
۳- تهیه اطلس‌های مختلف زمین‌شناسی پزشکی
۴- انجام مطالعات فرآوری لیتیوم تا خلوص ۹۹/۹۷درصد در مقیاس پایلوت
۵- رساندن حد تشخیص آنالیز نمونه‌های معدنی در حد قسمت در تریلیون (PPT)
۶- احداث آزمایشگاه مرجع برای آنالیز نمونه‌های اکتشافی و معدنی
۷- اکتشاف کانسارهای پنهان به روش هیدروژئوشیمی و بلگ (مانند طلا)
۸- اکتشاف منابع غیرزنده دریایی (هیدرات‌های گاز)
۹- بومی‌سازی برداشت‌های ژئوفیزیک هوایی و برنامه‌ریزی برای ساخت تجهیزات
۱۰- استفاده از تصاویر هوابرد فراطیفی در اکتشاف منابع معدنی
۱۱- انجام مطالعات پارینه لرزه‌نگاری (تعیین دقیق دوران بازگشت زلزله)
۱۲- حضور سازمان زمین‌شناسی و بخش خصوصی در حوزه زمین‌شناسی و اکتشاف برون‌مرزی (صدور خدمات فنی و مهندسی در حوزه زمین‌شناسی)
۱۳- فراهم کردن ساختارهای لازم برای امکان واگذاری معادن بزرگ به بخش خصوصی
۱۴- ایجاد واحد کنسانتره سنگ‌آهن با ظرفیت دو میلیون تن توسط بخش خصوصی
۱۵- استفاده از سیستم مکانیزاسیون در استخراج زغال‌سنگ
۱۶- فراهم شدن امکان استحصال مواد فلزی کم‌عیار
۱۷- پرعیارسازی سنگ‌آهن هماتیتی کم‌عیار
۱۸- احداث کارخانه‌های معظم و سرمایه‌بر، نظیر فولادسازی توسط بخش خصوصی
صنعت
۱۹- متنوع‌سازی سبد سوخت بخش حمل‌ونقل از طریق افزایش سهم گاز طبیعی و تولید خودروهای دوگانه‌سوز (تولید ۲/۲ میلیون انواع خودرو گازسوز اعم از ۱/۶ میلیون خودرو سواری گازسوز و ۶۴۰هزار وانت گازسوز)
۲۰- خروج خودروهای فرسوده با همکاری خودروسازان داخلی و ستاد تبصره ۱۳ (ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت)
۲۱- اجرای طرح بزرگ آمارگیری بیش از ۸۰هزار واحد صنعتی از طریق مراجعه به واحدها و تکمیل پرسشنامه
۲۲- به آب‌اندازی نخستین کشتی‌های اقیانوس‌پیما (ایران اراک و ایران شهرکرد توسط ایزوایکو)
۲۳- ساخت نخستین روبات انسان‌نمای ایرانی (سورنا)
۲۴- ساخت نخستین الکتروموتور ۲/۵ و ۵/۵ مگاوات (جمکو)
۲۵- ساخت نخستین کابل فشار قوی ۴۰۰ کیلوولت (شرکت ابهر)
۲۶- ساخت نخستین لکوموتیو ملی برای بخش حمل‌ونقل ریلی (مپنا)
۲۷- ساخت نخستین موتور ملی برای استفاده در کشنده‌های حمل‌ونقل ریلی و نخستین موتور ملی دیزل سنگین دوگانه‌سوز (دیزل سنگین ایران)
۲۸- ساخت انواع کاتالیست برای مصارف فولادی، نفت، گاز و مصارف صنعتی
۲۹- ساخت داروهای نوترکیب
۳۰- راه‌اندازی کارخانه‌های مصالح نوین ساختمانی برای امر صنعتی‌سازی مسکن
۳۱- تولید تجهیزات نیروگاه‌های برق و حرارت ترکیبی و پراکنده (CHP) و حمایت از احداث این نیروگاه‌ها در واحدهای تولیدی و شهرک‌های صنعتی (واگذاری زمین رایگان) به منظور کاهش هدررفت انرژی و جلوگیری از قطع برق واحدهای فعال
۳۲- مدیریت بخش صنعت در دوران بحران جهانی و افزایش و کاهش قیمت‌های بین‌المللی
۳۳- تشکیل صندوق ضمانت از صنایع کوچک
۳۴- تشکیل صندوق حمایت از صنایع دریایی
۳۵- تشکیل شورای‌عالی صنایع دریایی
۳۶- ایجاد کارگروه حمایت از تولید به منظور یکپارچه‌سازی و تسریع در سیاست‌ها و برنامه‌های حوزه تولید (تصویب بیش از ۴۰ مصوبه هیات وزیران و تهیه ۱۰ مصوبه دیگر برای ابلاغ – تشکیل بیش از ۲۰۰ جلسه تخصصی)
۳۷- ایجاد ستاد تسهیل امور به منظور کمک به واحدهای مشکل‌‌دار و رسیدگی به مسائل واحدهای تولیدی و شهرک‌های صنعتی (تاکنون بیش از ۱۰۰ سفر انجام و حدود ۴۰هزار درخواست بررسی شده که حدود ۲۷هزار مصوبه داشته است)
۳۸- احداث کارخانه‌های تولید محصولات با فناوری بالاتر نظیر نانوتکنولوژی، بیوایمپلنت‌ها (پوششی، استخوانی، چشمی و...)
۳۹- طراحی و شروع اجرای طرح بالا بردن توانمندی‌های IT در صنعت کشور با مشارکت یونیدو
تجارت داخلی
۴۰- راه‌اندازی چند سامانه در جهت تسهیل و ساماندهی فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی (سامانه خرید گندم، سامانه اعلام موجودی انبارها و...)
۴۱- طرح آمارگیری از واحدهای صنفی و بازرگانی برای اندازه‌گیری و تحلیل شاخص‌های بهره‌وری واحدهای صنفی
۴۲- انجام عملیات طولانی‌ترین و بزرگترین خرید تضمینی کشور (خرید ۱۱/۳ میلیون تن گندم در هشت ماه)
۴۳- طراحی و اجرای پرداخت به‌روز وجه خرید گندم از کشاورزان
۴۴- وارد کردن بخش خصوصی در فرآیند خرید گندم و آرد
۴۵- تامین و ذخیره‌سازی ۱۸میلیون تن کالای اساسی در سال۹۱ برای گذر از تحریم‌ها
۴۶- تنظیم بازار با همکاری و محوریت بخش خصوصی و برپایی نمایشگاه‌ها
۴۷- اجرای طرح تنظیم بازار میوه و مرکبات ایام پایانی سال
۴۸- اجرای ۱۰ برنامه اصلاح نظام توزیع در قالب طرح تحول اقتصادی دولت
۴۹- ساماندهی انبارها و سردخانه‌ها در جهت شناسنامه‌دار کردن و نظارت بر جریان گردش کالا
۵۰- نصب تجهیزات مکانیزه ۱/۲ میلیون واحد صنفی تجهیزشده به دستگاه کارتخوان (POS) و بیش از یک میلیون واحد صنفی تجهیزشده به ترازوی دیجیتال
۵۱- ساماندهی فروشگاه‌های مجازی و اعطای مجوزهای فعالیت بازاریابی شبکه‌ای به‌منظور ساماندهی فضای کسب و کار مجازی
۵۲- راه‌اندازی فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای
۵۳- تدوین تقویم کالایی تنظیم بازار متناسب با مناسبت‌های مذهبی
۵۴- برنامه‌ریزی و تحقق صادرات کالاهای اساسی مهم اعم از مرغ و گندم
۵۵- اجرای طرح ضیافت (عرضه مستقیم کالاهای اساسی مرتبط با ماه رمضان) برای نخستین‌بار در آستانه ماه مبارک رمضان از سال ۸۹
۵۶- تشکیل انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در تمامی مراکز استان‌ها و در عمده شهرستان
۵۷- ایجاد سامانه قیمت کالا (سامانه ۱۲۴) و رصد و پایش قیمت کالا به صورت روزانه برای بیش از ۳۵ قلم کالای مهم و حساس و به صورت ۱۵روزه برای بیش از ۲۲۰ قلم کالا
۵۸- اجرای طرح‌های تشدید بازرسی و نظارت بر بازار
۵۹- استفاده از توان و ظرفیت بخش خصوصی، تشکل‌ها و بازرسان افتخاری در امر نظارت بر بازار
۶۰- پایش قیمت کالاها از طریق تنظیم توافقنامه‌های رعایت ضوابط قیمت‌گذاری با تشکل‌های تولیدی و انجمن‌های تخصصی
۶۱- راه‌اندازی مرکز امضا (صدور گواهی) الکترونیکی (صدور ۳۰هزار گواهی الکترونیکی)
۶۲- راه‌اندازی شبکه بازرسی و نظارت مردمی (شبنم)، صدور ۴۷ میلیون بارکد و امکان پیگیری و رصد کالا
۶۳- راه‌اندازی سامانه معاملات املاک و مستغلات (ساماندهی وضعیت خرید و فروش مسکن و تبدیل شدن به یک مرجع سیاستگذاری و تصمیم‌گیری)
۶۴- شکل‌گیری نظام ملی طبقه‌بندی و شناسه‌گذاری کالا و خدمات (ایران‌کد) با ثبت ۶۴هزار بنگاه و دو میلیون کد ملی کالا
۶۵- اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به فروشگاه‌های اینترنتی
۶۶- راه‌اندازی سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد)
۶۷- راه‌اندازی رادیوتجارت برای نخستین‌بار در سال ۸۶ با حمایت وزارت بازرگانی سابق و با هدف توزیع عادلانه اطلاعات تجاری
تجارت خارجی
۶۸- راه‌اندازی چند سامانه در جهت تسهیل فرآیندهای تجاری از قبیل سامانه ثبت سفارش (ثبتارش)، سامانه اطلاع‌رسانی تجارت خارجی (آمارش) و سامانه پرداخت جوایز صادراتی (یارانش)
۶۹- گذر از صادرات غیرنفتی ۴۰ میلیارد دلاری برای نخستین بار (نرخ رشد متوسط سالانه ۲۲درصدی صادرات غیرنفتی) و پیشی گرفتن صادرات غیرنفتی از واردات
۷۰- راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی به منظور مدیریت نوسانات انرژی ناشی از تحریم و جهت‌دهی منابع ارزی به سمت تولید
۷۱- تدوین سیاست‌های جدید تجاری (گروه‌بندی ۱۰ گروه کالایی برای نخستین بار) در جهت مدیریت واردات و حمایت از تولید
۷۲- جلوگیری از واردات کالاهای صرفا مصرفی و ممنوعیت واردات این کالاها در جهت حمایت از تولید
۷۳- کاهش ۵۰درصدی همه تعرفه‌ها در سال ۹۱
۷۴- ساماندهی کارت‌های مبادله مرزی به‌صورت کارت‌های هوشمند
۷۵- تدوین سند راهبرد توسعه صادرات غیرنفتی کشور و سند راهبردی توسعه صادرات ۳۰ استان کشور بر مبنای مزیت‌های صادراتی هر استان (اجرای طرح هدایت صادرات از استان‌ها در سراسر کشور)
۷۶- اجرای برنامه مدیریت واردات به نحوی که ضمن صیانت از تولید داخل رشد اقتصادی کشور میسر و در عین حال بازار داخل تحت کنترل و مدیریت قرار گیرد.
۷۷- حضور قدرتمند ایران در نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۰ شانگهای چین (برنامه‌ریزی و انجام مقدمات لازم برای حضور باشکوه در نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۵ میلان)
