به منظور مدیریت دانش و سهولت دسترسی به اطلاعات جامع حوزه صنعت، معدن و تجارت و همچنین ارائه عملکرد وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی سابق و نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت، تدوین و مستندسازی عملکرد هشت ساله این حوزه در قالب کتاب منظومه پیشرفت در معاونت برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفت.

در این مستندسازی، سیاست‌های حوزه صنعت، معدن و تجارت در هشت سال گذشته به صورت موردی تشریح و تحولات کیفی و ساختاری با هدف بهبود فضای کسب و کار در دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع و معادن و وزارت جدید صنعت، معدن و تجارت طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ مورد بررسی قرار گرفته است.

این کتاب به دو بخش کلی تقسیم شده است، در بخش نخست این کتاب به سیاست‌ها و اقدامات کیفی وزارتخانه در حوزه‌های مختلف پرداخته شده و بخش دوم نیز به عملکرد کمی و آماری حوزه صنعت، معدن و تجارت اشاره شده است تا به عنوان میراث بین نسلی در اختیار اساتید، دانشجویان، کارشناسان، تجار، فعالان صنعتی و اقتصادی و بازرگانان قرار گیرد. نسخه الکترونیکی این کتاب از اینجا قابل مشاهده است.

فهرست مطالب

عملکرد کیفی

1-1 مقدمه

2-1 تحولات کیفی و ساختاری در راستای بهبود فضای کسب و کار

1-2-1 سیاستگذاری

1-1-2-1 سیاست‌های کلی نظام

2-1-2-1 قوانین تصویب شده

3-1-2-1 مصوبات حوزه دولت

4-1-2-1 دستورالعملهای داخلی وزارت

5-1-2-1 کمیته امور قوانین و مقررات

2-2-1 رویدادهای جهانی و تاثیر آن بر بخش صنعت , معدن و تجارت

1-2-2-1 بحران جهانی

2-2-2-1 تحریمها

3-2-2-1 نوسان قیمت نفت و نهاده

3-2-1 نامگذاری سال‌ها و مناسبت‌های تقویمی

1-3-2-1 نام گذاری سال ها

2-3-2-1 مناسبتهای تقویمی

4-2-1 ساختار مدیریت بخش صنعت، معدن و تجارت

1-4-2-1 ساختار سازمانی

2-4-2-1 ادغام وزارتخانههای صنایع و معادن و بازرگانی

5-2-1 قانون برنامه پنجم توسعه

1-5-2-1 تدوین برنامه پنجم در وزارت بازرگانی

2-5-2-1 تدوین برنامه پنجم در وزارت صنایع و معادن

6-2-1 برنامه‌های راهبردی

1-6-2-1 استراتژی صنعت در وزارت صنایع و معادن

2-6-2-1 استراتژی معدن در وزارت صنایع و معادن

3-6-2-1 استراتژی تجارت در وزارت بازرگانی

4-6-2-1 استراتژی کاهش قیمتتمامشده در وزارت بازرگانی

5-6-2-1 آمایش تجاری در وزارت بازرگانی

6-6-2-1 سند توسعه تجارت و اقتصاد الکترونیکی ایران

7-6-2-1 برنامه‌های راهبردی صنعت, معدن و تجارت

7-2-1 سیاست‌های تجارت خارجی

1-7-2-1 رژیم تجاری کشور

2-7-2-1 ایران و سازمان جهانی تجارت

3-7-2-1 تعامل با کشورها

4-7-2-1 نهادهای موثر در سیاست‌های تجاری

1-4-7-2-1 شورایعالی توسعه صادرات غیرنفتی

2-4-7-2-1 کمیته کارشناسی شورایعالی توسعه صادرات غیر نفتی و کارگروه صادرات کشور

3-4-7-2-1 کمیته مقررات صادرات و واردات

4-4-7-2-1 کمیته توسعه تجارت خارجی

8-2-1 سیاست‌های تولید حوزه صنعت

1-8-2-1 طرح آمایش صنعت و معدن

2-8-2-1 کارگروه حمایت از تولید

3-8-2-1 ستاد تسهیل امور و رسیدگی به مسائل واحدهای تولیدی و شهرک‌های صنعتی

4-8-2-1 متنوعسازی سبد سوخت کشور و ارتقا کمی و کیفی صنعت خودرو

5-8-2-1 طرح استقلال صنعتی

6-8-2-1 تشکیل شورایعالی صنایع دریایی

7-8-2-1 تدوین سیاست‌های جدید سرمایهگذاری صنعتی

8-8-2-1 تأمین مواد اولیه بنگاهها

9-8-2-1 پایش شاخصها

9-2-1 سیاست‌های تولید حوزه معدن

1-9-2-1 ستاد راه اندازی طرح ها

2-9-2-1 اصلاح قانون معدن و تشکیل شورای عالی معادن

3-9-2-1 ساماندهی محدودههای معدنی

4-9-2-1 حقوق دولتی معادن

5-9-2-1 تدوین دستورالعملها

6-9-2-1 نظام مهندسی معدن

7-9-2-1 کارگروه توسعه بخش معدن

10-2-1 سیاست‌های بازار

1-10-2-1 سابقه تنظیم بازار در ایران

2-10-2-1 تنظیم بازار

3-10-2-1 ذخیرهسازی

4-10-2-1 سیاست های قیمتی و کنترل بازار

11-2-1 سیاست‌های تأمین مالی

1-11-2-1 تغییرات نرخ ارز

2-11-2-1 تأمین مالی برای طرح آمایش صنعت و معدن

3-11-2-1 ظرفیتهای تأمین مالی در بودجههای سالانه کشور

4-11-2-1 تأمین مالی برای ذخیرهسازی و تنظیم بازار

5-11-2-1 حساب ذخیره ارزی

6-11-2-1 صندوق توسعه ملی

7-11-2-1 طرح مهر ماندگار

8-11-2-1 ابزارهای نوین تأمین مالی

12-2-1 سفرهای استانی دولت

13-2-1 تعامل با ذینفعان بخش صمت

1-13-2-1 بخش خصوصی

2-13-2-1 سایر نهادهای حاکمیتی

1-2-13-2-1 بانک مرکزی

2-2-13-2-1 وزارت امور اقتصادی و دارائی

3-2-13-2-1 مرکز آمار ایران

4-2-13-2-1 وزارت نیرو

5-2-13-2-1 وزارت نفت

6-2-13-2-1 وزارت جهاد کشاورزی

7-2-13-2-1 سازمان محیط زیست

8-2-13-2-1 وزارت راه و شهرسازی

9-2-13-2-1 وزارت بهداشت، درمان و اموزش پزشکی

3-13-2-1 مجلس شورای اسلامی

14-2-1 طرح تحول اقتصادی

1-14-2-1 هدفمندسازی یارانه‌های انرژی

1-1-14-2-1 بخش تولید

2-1-14-2-1 بخش بازرگانی

2-14-2-1 هدفمندسازی یارارنههای آرد و نان

3-14-2-1 اصلاح نظام توزیع

15-2-1 خصوصیسازی و اصل 44 قانون اساسی

3-1 شاخصهای کلان

1-3-1 حسابهای ملی

1-1-3-1 تولید ناخالص داخلی

2-1-3-1 ارزشافزوده

2-3-1 رقابتپذیری جهانی

3-3-1 سرمایهگذاری

1-3-3-1 تشکیل سرمایه

2-3-3-1 سرمایهگذاری خارجی

4-3-1 نرخ تورم و شاخصهای قیمتی

1-4-3-1 نرخ تورم

2-4-3-1 شاخص بهای مصرفکننده

3-4-3-1 شاخص بهای تولیدکننده

5-3-1 شاخصهای تجارت

6-3-1 شاخصهای پولی و مالی

7-3-1 بورس

1-7-3-1 بورس اوراق بها دار

2-7-3-1 بورس کالا

8-3-1 رتبه بخش در شاخصهای جهانی

1-8-3-1 رتبه‌های تولید

2-8-3-1 رتبه‌های تجارت

9-3-1 مصرف انرژی

10-3-1 لجستیک و حملونقل

4-1 تسهیلات

1-4-1 منابع ارزی

1-1-4-1 حساب ذخیره ارزی

2-1-4-1 صندوق توسعه ملی

3-1-4-1 سایر تسهیلات ارزی

2-4-1 منابع ریالی

1-2-4-1 بانک صنعت و معدن

2-2-4-1 اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای

3-2-4-1 منابع مالی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی

4-2-4-1 منابع مالی سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران

5-2-4-1 منابع مالی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی

6-2-4-1 منابع مالی معاونت امور صنایع و اقتصادی

7-2-4-1 منابع مالی معاونت امور معادن و صنایع معدنی

8-2-4-1 منابع مالی سازمان زمین شناسی

9-2-4-1 منابع مالی شرکت بازرگانی دولتی

1-9-2-4-1 یارانه کالاهای اساسی

2-9-2-4-1 بهسازی و نوسازی نانوایی ها

3-9-2-4-1 توسعه نان صنعتی

10-2-4-1 منابع مالی سازمان توسعه تجارت

1-10-2-4-1 جوایز صادراتی

2-10-2-4-1 کمک هزینه بازاریابی صادراتی

11-2-4-1 سایر منایع بخش بازرگانی

3-4-1 صندوق‌ها

1-3-4-1 صندوق ضمانت صادرات ایران

2-3-4-1 صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک

3-3-4-1 صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک

4-3-4-1 صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی

5-3-4-1 صندوق توسعه صنایع دریایی

5-1 زیرساخت

1-5-1 زیر ساخت‌های فیزیکی

1-1-5-1 شهرک‌ها و نواحی صنعتی

2-1-5-1 زیرساختهای عمرانی بخش صنعت و معدن

3-1-5-1 شهرک‌های فناوری

4-1-5-1 شهرک‌های صنفی

5-1-5-1 سرد خانه، انبار و سیلوها

6-1-5-1 احداث نمایشگاهها و پایانههای صادراتی

7-1-5-1 ناوگان و زیرساختهای حملونقل

2-5-1 زیر ساخت نرم

1-2-5-1 تحقیق،آموزش, پژوهش توسعه

1-1-2-5-1 آموزش در ستاد وزارت

2-1-2-5-1 مرکز پژوهش، توسعه فناوری و صنایع نوین

3-1-2-5-1 موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

4-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در شرکت بازرگانی دولتی

5-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در سازمان توسعه تجارت

6-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در ایمیدرو

7-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در ایدرو

8-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی

9-1-2-5-1 آموزش و پژوهش در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی

10-1-2-5-1 آموزش در شرکت دخانیات ایران

11-1-2-5-1 آموزش در مرکز ملی فرش ایران

2-2-5-1 خوشههای صنعتی

3-2-5-1 خوشههای صادراتی

4-2-5-1 استاندارد

6-1 توسعه فناوری اطلاعات و ساختارهای اطلاعاتی بخش صنعت، معدن و تجارت و تجارت الکترونیکی

1-6-1 سامانههای زیرساختی

1-1-6-1 شبکه و زیرساخت وزارت صنعت، معدن و تجارت (شباب)

2-1-6-1 صدور گواهی الکترونیکی و امضای دیجیتال

3-1-6-1 تبادل اسناد رسمی (تار)

4-1-6-1 نظام ملی طبقهبندی و شناسه گذاری کالاها و خدمات (ایران کد)

5-1-6-1 شبکه بازرسی و نظارت مردمی (شبنم)

6-1-6-1 مرکز داده وزارت صنعت، معدن و تجارت

2-6-1 سامانههای کاربردی با رویکرد رهگیری

1-2-6-1 ساماندهی خریدهای دولتی (ستاد)

2-2-6-1 ساماندهی ثبت معاملات املاک و مستغلات

3-2-6-1 بازار هوشمند آهن آلات

4-2-6-1 سامانه ابر یکپارچه پروژههای ایران (آیپا)

3-6-1 سامانههای کاربردی با رویکرد ارائه خدمات و شفافیت

1-3-6-1 طرح کارت خرید اعتباری کارکنان (میزان)

2-3-6-1 ساماندهی فعالیت فروشگاه‌های الکترونیکی

4-6-1 درگاه اطلاعات و خدمات وزارت صنعت، معدن و تجارت (بهین یاب)

1-4-6-1 فرایندهای مرتبط با معاونت برنامهریزی

2-4-6-1 فرایندهای مرتبط با معاونت امور صنایع و اقتصادی

3-4-6-1 فرایندهای مرتبط با معاونت امور معادن و صنایع معدنی

5-6-1 سامانه مدیریت دانش وزارت صنعت، معدن و تجارت

6-6-1 سایر پروژه ها

1-6-6-1 پنجره واحد تجاری

2-6-6-1 همایشهای تجارت و اقتصاد الکترونیکی

3-6-6-1 مرکز اسناد بازرگانی

4-6-6-1 پروژه پیادهسازی زیرساخت هوش تجاری در بخش بازرگانی کشور (پایگاه ملی دادههای بخش بازرگانی)

5-6-6-1 نمایشگاه مجازی معدن و صنایع معدنی

6-6-6-1 سایر اقدامات

7-6-1 توسعه فناوری اطلاعات در معاونتها و سازمان‌های تابعه

1-7-6-1 معاونت بازرگانی داخلی

2-7-6-1 سازمان توسعه تجارت

3-7-6-1 سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی

4-7-6-1 سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان

5-7-6-1 شرکت بازرگانی دولتی ایران

6-7-6-1 سایر سامانههای وزارت

8-6-1 نظام آماری، توسعه زیرساختهای اطلاعاتی

1-8-6-1 حوزه صنعت و معدن

2-8-6-1 حوزه بازرگانی

3-8-6-1 میز خدمت

عملکرد کمی

1-2 صنعت

1-1-2 مجوزهای صنعتی

1-1-1-2 جواز تاسیس و طرح توسعه

2-1-1-2 طرحهای در دست اجراء

3-1-1-2 پروانه بهرهبرداری

4-1-1-2 بازسازی و نوسازی

5-1-1-2 وضع موجود واحدهای فعال

1-5-1-1-2 پروانه بهره برداری

2-5-1-1-2 کارت شناسایی

3-5-1-1-2 گواهی فعالیت صنعتی

4-5-1-1-2 واحدهای فعال

2-1-2 ظرفیت و تولید محصولات صنعتی

1-2-1-2 ظرفیت محصولات صنعتی

2-2-1-2 مقادیر تولیدات صنعتی

3-2-1-2 ارزش تولیدات صنعتی

3-1-2 صنایع نوین

1-3-1-2 طرح کمک به توسعه صنایع نوین

2-3-1-2 طرح کمک به ارتقا سطح فناوری در صنایع الکترونیک و صنایع نوین

3-3-1-2 طرح ایجاد مناطق ویژه استقرار صنایع مبتنی بر فناوریهای برتر در جوار قطبهای علمی – صنعتی کشور

4-3-1-2 طرح کمک به توسعه نوآوری در بخش صنایع پیشرو

5-3-1-2 احداث صنایع نوین در محدوده 120 کیلومتری تهران

4-1-2 مجوزهای خدمات فنی و مهندسی

2-2 معدن

1-2-2 مجوزهای معدنی

1-1-2-2 پروانه اکتشاف

2-1-2-2 گواهی کشف

3-1-2-2 پروانه بهرهبرداری

4-1-2-2 اجازه برداشت

5-1-2-2 پروانه بهرهبرداری جدید

6-1-2-2 گروههای مواد معدنی

1-6-1-2-2 مصالح ساختمانی

2-6-1-2-2 مواد فلزی

3-6-1-2-2 مواد غیر فلزی

7-1-2-2 وضعیت موجود معادن

2-2-2 ظرفیت و تولید مواد معدنی

1-2-2-2 مقادیر تولیدات معدنی

2-2-2-2 ارزش تولیدات معدنی

3-2-2 زمین شناسی و اکتشافات معدنی

1-3-2-2 توسعه اطلاعات کاربردی زمین شناسی

1-1-3-2-2 تهیه نقشه های زمین شناسی

2-1-3-2-2 بررسی های مخاطرات زمین شناختی، زمین شناسی زیست محیطی و زمین شناسی مهندسی

3-1-3-2-2 بررسی های زمین شناسی دریایی

4-1-3-2-2 بررسی های زمین شناسی پزشکی

2-3-2-2 توسعه فعالیت های اکتشاف مواد معدنی

1-2-3-2-2 اقدامات و دستاوردها

2-2-3-2-2 منابع معدنی مکشوفه شاخص

3-2-3-2-2 نقشه ها و گزارش ها

4-2-3-2-2 طلا

5-2-3-2-2 مس

6-2-3-2-2 سرب و روی

7-2-3-2-2 پتاس سنگی

3-3-2-2 توسعه فناوری های نوین زمین شناسی و اکتشافی

1-3-3-2-2 فعالیت های ژئومتیکس و ژئوفیزیک هوایی ژئومتیکس

2-3-3-2-2 اکتشاف مواد معدنی با روش ژئوفیزیک هوایی

3-3-3-2-2 بررسی های زمین شناسی و اکتشافی با استفاده از داده های ماهواره ای

4-3-3-2-2 آزمایشگاه علوم زمین

5-3-3-2-2 توسعه سایر فعالیت های آزمایشگاهی

6-3-3-2-2 بررسی های نانو و بایو در حوزه علوم زمین

7-3-3-2-2 زمینه سازی جهت ایجاد مرکز رشد فناوری های پیشرفته علوم زمین

4-3-2-2 توسعه فعالیت های بین المللی و صدور خدمات فنی- مهندسی

3-2 بازار

1-3-2 خرید کالاهای اساسی

1-1-3-2 شرکت بازرگانی دولتی ایران

2-1-3-2 شرکت پشتیبانی امور دام

3-1-3-2 بازرگانی داخلی

2-3-2 توزیع کالاهای اساسی و ضروری

1-2-3-2 ستاد بسیج اقتصادی

2-2-3-2 شرکت بازرگانی دولتی

3-2-3-2 شرکت پشتیبانی امور دام

4-2-3-2 فروش گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی

3-3-2 خرید تضمینی کالاهای اساسی

4-3-2 نمایشگاههای عرضه کالا

5-3-2 مجوزهای صنفی

1-5-3-2 اتحادیههای صنفی کشوری

2-5-3-2 واحدهای صنفی

3-5-3-2 نصب تجهیزات مکانیزه

4-5-3-2 فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای

5-5-3-2 صدور گواهی فعالیت نمایندگی رسمی شرکتهای خارجی

6-5-3-2 نظام توزیع و توسعه شبکههای توزیع

6-3-2 بازرسی و نظارت

1-6-3-2 کمیسیون هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی کشور

2-6-3-2 سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان

7-3-2 حمایت از حقوق مصرفکننده

4-2 تجارت خارجی

1-4-2 صادرات و واردات

1-1-4-2 صادرات و واردات کالا

2-1-4-2 صادرات خدمات فنی و مهندسی

2-4-2 اجلاسها و کمیسیونهای مشترک

3-4-2 هیاتهای تجاری

4-4-2 برگزاری نمایشگاههای داخلی و خارجی

5-4-2 موافقتهای بینالمللی

6-4-2 رایزنها تجاری

5-2 کلام آخر

1-5-2 حوزه صنعت و معدن با چه وضعیتی به دولت یازدهم تحویل داده می شود؟

2-5-2 خصوصی سازی نباید سازمانهای توسعه ای را تضعیف کند

3-5-2 مقصر نیستیم، اما چوب گرانی ها را می خوریم

4-5-2 چند توصیه به وزیر آینده

5-5-2 افزایش تولید، ظرفیت و صادرات میراث غضنفری برای دولت تدبیر و امید/ ایران کارگاه بزرگ صنعتی‌سازی شد

6-5-2 استقلال ارزی در شرایط تحریم امکان پذیر است

7-5-2 سیاست‌های جدید تولیدی و تجاری در راستای اقتصاد مقاومتی